İşletim Sistemi

İ şletim Sistemi, bilgisayarlarda işletim sistemi,

Bilgisayar çok sayıda aritmetiksel veya mantıksal işlemlerden oluşan bir işi, önceden verilmiş bir programa göre yapıp sonuçlandıran elektronik araç, elektronik beyin. Kullanıcıdan aldığı verilerle mantıksal ve aritmetiksel işlemleri yapan; yaptığı işlemlerin sonucunu saklayabilen; sakladığı bilgilere istenildiğinde ulaşılabilen elektronik bir makinedir.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

donanımın doğrudan denetimi ve yönetiminden, temel sistem işlemlerinden ve uygulama programlarını çalıştırmaktan sorumlu olan sistem yazılımıdır.

İşletim sistemi, bütün diğer

{{anlam ayrım}}
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

yazılımların

Yazılım, değişik ve çeşitli görevler yapma amaçlı tasarlanmış elektronik araçların, birbirleriyle haberleşebilmesini ve uyumunu sağlayarak, görevlerini ya da kullanılabilirliklerini geliştirmeye yarayan makina komutlarıdır.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

belleğe, girdi/çıktı aygıtlarına ve

...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

kütük sistemine erişimini sağlar. Birden çok program aynı anda çalışıyorsa, işletim sistemi her programa yeterli sistem kaynağını ayırmaktan ve birbirleri ile çakışmamalarını sağlamaktan da sorumludur.

2005 yılı itibari ile, en yaygın olarak kullanılan işletim sistemleri iki ana grupta toplanabilir: Microsoft Windows grubu ve

Microsoft firmasının geliştirdiği bir işletim sistemleri ailesinin genel adı. İlk Windows 1981 yılında satışa sunulmuştur.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

UNIX benzeri işletim sistemlerini içeren grup (bu grup içinde pek çok Unix versiyonu,

UNIX, 1969 yılında, Ken Thompson tarafından Bell Laboratuvarlarıda geliştirilmiş, çok kullanıcılı, çok görevli yapıyı destekleyen bilgisayar işletim sistemidir.

Günümüzde Windows tabanlı sistemlerden sonra en çok kullanılan ve kökleri UNIX'e dayanan işletim sistemi Linux|GNU/Linux'tur.

UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinalardan, tek işlemcili basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlı
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

Linux ve

Linux, Linus Torvalds adında Finlandiyalı bir bilgisayar mühendisinin 1991 yılında Helsinki Üniversitesi'nde bir öğrenci iken Intel'in yeni işlemcisi 80386nın korumalı mod mimarisini denemek üzere geliştirmeye başladığı bir işletim sistemi çekirdeğidir. İnternette yaptığı duyuru sonucunda tüm dünyadan birçok programcının da desteği ile hızla gelişmiş ve halen aynı destek ile gelişmekte olan açık kaynak kodlu, özgür bir yazılımdır.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

Mac OS sayılabilir).

UNIX, akademik çevrelerde ve sunucu olarak kullanılmaktayken, Windows ise evde ve ofislerde masaüstünde tercih edilmektedir.

...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

Masaüstü bilgisayarlarında Windows, diğer işletim sistemlerinden çok daha yaygın olarak kullanılmaktadır ve çeşitli araştırmalar Windows'un masaüstünde pazar payının %90 ile %98 arasında olduğunu göstermektedir. Linux sunucularda yaygın olarak kullanılmaktayken, evlere ve ofis masaüstlerine de yavaş yavaş girmektedir. UNIX'in ana kısımlarından yararlanan Mac OS ve onun öncülleri ise daha çok masaüstü yayıncılıkta kullanılmaktadır.

Masaüstü yayıncılık -ğı isim Kitap, dergi gibi yayınları, masa başında, bilgisayar destekli olarak, baskı ya da yayına hazırlama işi.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

Anabilgisayarlar ve gömülü sistemler ise çoğu Windows ve UNIX'le doğrudan bağlantısı olmayan pek çok değişik işletim sistemi kullanmaktadır.

İşletim sistemlerinden bazıları

bkz. Gömülü sistem
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

DOS

Resim:Dos.gif|500px|right|thumb|DOS işletim sisteminin bilgisayardaki ekran görüntüsü
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

GNU/Linux

Linux, Linus Torvalds adında Finlandiyalı bir bilgisayar mühendisinin 1991 yılında Helsinki Üniversitesi'nde bir öğrenci iken Intel'in yeni işlemcisi 80386nın korumalı mod mimarisini denemek üzere geliştirmeye başladığı bir işletim sistemi çekirdeğidir. İnternette yaptığı duyuru sonucunda tüm dünyadan birçok programcının da desteği ile hızla gelişmiş ve halen aynı destek ile gelişmekte olan açık kaynak kodlu, özgür bir yazılımdır.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

Mac OS

...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

Windows

Microsoft firmasının geliştirdiği bir işletim sistemleri ailesinin genel adı. İlk Windows 1981 yılında satışa sunulmuştur.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

UNIX

İşletim sistemi türleri ve terminoloji

Bir işletim sistemi, kavramsal olarak, üç grupta toplanabilecek bileşenlerden oluşur:

UNIX, 1969 yılında, Ken Thompson tarafından Bell Laboratuvarlarıda geliştirilmiş, çok kullanıcılı, çok görevli yapıyı destekleyen bilgisayar işletim sistemidir.

Günümüzde Windows tabanlı sistemlerden sonra en çok kullanılan ve kökleri UNIX'e dayanan işletim sistemi Linux|GNU/Linux'tur.

UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinalardan, tek işlemcili basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlı
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

kullanıcı arayüzü (bu bir

bkz. Arayüz
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

grafik kullanıcı arayüzü ve/ya da komut satırı yorumlayıcısı " kabuk" da denir olabilir), alt düzey sistem fonksiyonları, ve bir

İsim, gökbilim, zooloji, tıp alanlarında kabuk aynı anlamı taşımaktadır. Bir şeyin üstünü kaplayan ve onu dış etkilere karşı koruyan, bazı durumlarda besleyen, yapı gereği veya kendiliğinden oluşmuş sert bölüm olarak kabul görmektedir.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

çekirdek. Çekirdek, işletim sisteminin kalbidir. Adından da anlaşılabileceği gibi, "kabuk", çekirdeğin çevresini sararken, donanımla iletişim kurmak da çekirdeğin işidir.

Donanım <-> Çekirdek <-> Kabuk <-> Uygulamalar

Kimi işletim sistemlerinde kabuk ve çekirdek tümüyle ayrı bileşenlerken, kimilerinde bu ayrım yalnızca kavramsaldır.

Çekirdek tasarımları, yekpare (monolithic) çekirdekler, mikro-çekirdekler ve ekzo-çekirdekler olarak üç ana gruba ayrılabilir. UNIX ve

UNIX, 1969 yılında, Ken Thompson tarafından Bell Laboratuvarlarıda geliştirilmiş, çok kullanıcılı, çok görevli yapıyı destekleyen bilgisayar işletim sistemidir.

Günümüzde Windows tabanlı sistemlerden sonra en çok kullanılan ve kökleri UNIX'e dayanan işletim sistemi Linux|GNU/Linux'tur.

UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinalardan, tek işlemcili basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlı
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

Windows gibi geleneksel ticari sistemler ve

Microsoft firmasının geliştirdiği bir işletim sistemleri ailesinin genel adı. İlk Windows 1981 yılında satışa sunulmuştur.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

Linux gibi daha yeni yaklaşımlar monolitik çekirdek kullanırken,

Linux, Linus Torvalds adında Finlandiyalı bir bilgisayar mühendisinin 1991 yılında Helsinki Üniversitesi'nde bir öğrenci iken Intel'in yeni işlemcisi 80386nın korumalı mod mimarisini denemek üzere geliştirmeye başladığı bir işletim sistemi çekirdeğidir. İnternette yaptığı duyuru sonucunda tüm dünyadan birçok programcının da desteği ile hızla gelişmiş ve halen aynı destek ile gelişmekte olan açık kaynak kodlu, özgür bir yazılımdır.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

QNX, BeOS,

BeOS (Be Operating System), Be Incorporated tarafından geliştirilmiş olan bir işletim sistemidir. Kendine ait bir dosya sistemine (BeFS) ve mikroçekirdek|mikroçekirdeğe sahiptir.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

Windows NT gibi yeni sistemlerin çoğu mikroçekirdek yaklaşımını kullanır. Araştırma amacıyla geliştirilen işletim sistemlerinin çoğu da mikro-çekirdek kullanırlar.

Her raganın bir ruh durumunu yansıttığı ileri sürülür. Günün belli s
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.

Ekzo-çekirdekler ise henüz araştırma aşamasındadır.

Yazıcılar

İngilizce “printer” yani diğer bir deyişle yazıcılar, basitçe herkesin bildiği gibi bilgisayardaki bilgileri, yazıları, resimleri vs. kağıda dökmeye yarayan aletlerdir. Bilgisayar kullanımının günden güne yaygınlaşması ve neredeyse bütün bilgisayar destekli yazım işlerinde yazıcıların kullanılması ile bu aletlerin kullanımı her geçen gün artmaktadır. Farklı ihtiyaçlar doğrultusunda farklı tipte yazıcıların üretilmesi, doğal olarak yazıcı kavramının sınıflara ayrılmasına neden olmuştur. Bu sınıflandırma öncelikle yazıcıya kimin ihtiyaç duyduğu konusunda gerçekleşmiştir. Ev kullanıcılarına hitap eden yazıcılar ile ofis kullanıcılarına hitap eden yazıcılar farklı ihtiyaçları karşılamak için üretilmiştir. (Yazıcılar, genellikle bilgisayara LPT yani Line Printer Terminal (işletim sistemlerinin yazcılara verdiği genel isim) adı verilen porttan veya USB portundan sisteme bağlanırlar.)

Letter Quality (LQ) yani harf kalitesi ise, yazıcıların sınıflandırılmasında kullanılan bir ifadedir. Yazıcının yaptığı baskının matbaa kalitesinde olup olmadığını açıklar. Lazer ve mürekkep püskürtmeli yazıcılar bu sınıfa dahildir. Daha özel amaçlar için kullanılan Dot-Matrix ve Thermal yazıcılar ise harf kalitesine sahip olmayan yazıcılardır. Şimdi bu yazıcı türlerine kısaca göz atalım:

Dot-Matrix (Nokta Vuruşlu) Yazıcılar

Genellikle bankalarda veya devlet dairelerinde görmeye alışkın olduğumuz bu yazıcılar, uçları mürekkepli iğnelere sahiptirler. İğneleri daktilo şeridi benzeri bir mürekkep kaynağının üzerine vurarak baskıyı gerçekleştirirler. Her vuruştan sonra gözle zor görülebilecek çok ufak noktacıklar oluşur. Bu noktaların birleşiminden kullanılacak karakterler elde edilir. Nokta vuruşlu yazıcılar karbon kağıdı ya da benzeri bir cisim yardımıyla iki kağıda aynı anda basım yapabilmeleri sebebiyle, genel olarak düz yazı ve kalite gerektirmeyen basımlarda kullanılırlar. Zaten bu tür yazıcılardan resim baskısı çıkartmakta saçma olur. Bu tür yazıcılar sadece gri tonlama yani renksiz basım yaptıkları için bir resim ya da fotoğraf baskısı yaptıklarında çok fazla mürekkep tüketirler. Bu yazıcılar diğer tip yazıcılara göre aşırı denebilecek seviyede gürültü çıkarabilirler ve Impact Printer da denilebilir.

Lazer Yazıcılar:

Lazer yazıcılar çalışma prensibi bakımından fotokopi makineleri ile aynı mantığa sahiptirler. Kağıt üzerindeki veri lazer ve ışık yardımı ile aktive olup, elektrik yüklenen bir yüzeye aktarılır. Daha sonra toner yardımı ile grafik ve yazılar kağıt üzerinde oluşturulur. Hızlı ve kaliteli baskı yapabilirler. (Örn: Dakika da 20 sayfa gri tonlamalı baskı yapabilmektedirler.) Normal bir Dot-Matrix yazıcının dakikada 1 sayfa çıkardığı düşünülürse -ki bunun kalitesi vasat durumdadır- lazer yazcısı olanlar çok şanslıdırlar. Lazer yazıcılarda ve fotokopi makinelerinde kullanılan mürekkebe toner adı verilir. Toner toz halinde kuru bir mürekkep şeklindedir. Tonerin bu işte kullanılma sebebi ise aynı zamanda elektrostatik oluşudur. Böylece elektrik yükleri yardımı ile kağıt üzerinde istenilen herhangi bir noktaya yapıştırılabilir. Bu tür yazıcılar genellikle siyah basım yaparlar ama teknolojinin gelişmesi ile birlikte renkli basım yapanlarını da günümüz piyasasında bulabilmemiz mümkündür.

Thermal Yazıcılar:

Çok pahalı olan ve yaygın olarak kullanılamayan bir yazıcı tipidir. Çalışma mantığı faks makineleri ile aynıdır. Isınan ****l pinlerin, sıcaklık karşısında siyaha dönüşen özel bir kağıt üzerine grafik ya da düz metinleri basması genel mantıklarıdır.

Snapshot Yazıcılar:

Çok yüksek kalitede fotoğraf baskısı yapmak için kullanılan yazıcı tipidir. İstenilen renk derinliğine ve çözünürlük değerlerine ulaşabilmek için özel termal sistemler kullanmaktadırlar

Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılar:

Yaygın olarak kullanılan bu tür yazıcıların çalışma mantığı çok basittir. Bu mantık adından da anlaşılabileceği gibi kağıt üstüne mürekkep püskürterek baskı yapar. Bu tür yazıcılar hızlı ve ucuz olduklarından ve renkli baskı da yapabildiklerinden dolayı ev kullanıcıları tarafından en çok tercih edilen yazıcı türüdür. Bu yazıcılar yaygın olduğu için hakkında daha fazla bilgi vereceğim. Ink-Jet yazıcılar kartuş denilen mürekkeplerini içerisinde barındıran ve aynı zamanda püskürtme işlemini de gerçekleştiren özel tonerlere sahiptir. Renkli ve siyah olmak üzere iki çeşit kartuş vardır. Kartuşlar yazıcının markası ve türüne göre çeşitlilik gösterebilirler.

Bir Belgeyi Yazdırmak (Mürekkep Püskürtmeli Yazıcılarda)

İlk olarak mürekkep kartuşlarının yerinde ve yazıcımızın işletim sistemine uygun sürücülerinin yüklenmiş olmalı olduğunu herhalde söylemeye gerek yoktur. Herşey hazır olduktan sonra yazıcımızı son olarak kalibrasyon işlemine tabi tutmak gereklidir. Bu, kartuşların mümkün olan en kaliteli baskı için optimize edilmiş olması anlamına gelmektedir. Tüm işlemler bittiğinde “print” yani “yazdır” komutu verdiğimizde karşımıza kalite ve sayfa yapısı ile ilgili ayarlar tablosu çıkacaktır. Bu bölümü de seçimlerimiz doğrultusunda aştıktan sonra sayfa, bilgileri kullandığımız yazılım ve portlar aracılığı ile yazıcıya iletilecektir. Yazıcı, sayfa yapısı hakkındaki tüm bilgiyi aldıktan sonra, mekanik aksamını devreye sokar. Özellikle kağıt gerektiği şekilde rulolar üzerine taşınır. Bu aşamada Out Of Paper yani kağıt bitti anlamına gelen, yazıcı üzerindeki ışıklar veya yazılım aracılığı ile bize bir uyarı mesajı gelebilir. Böyle bir durumda yazıcımıza gerektiği kadar kağıt yerleştirip kaldığımız yerden yazdırma işlemine devam edebiliriz.

Hemen ardından kartuşlar ve nazzle adı verilen, enjektöre benzeyen ve mürekkebin püskürtülmesini sağlayan aletler hazırlanır. Kartuşlar bir mekanizma yardımı ile kağıt üzerine enine gidip gelmeye başlar. Tam bu esnada o satırın bilgileri doğrultusunda mürekkep püskürtme işlemi gerçekleşir. 300 Dpi çözünürlüğünde bir satıha püskürtülen nokta sayısı yaklaşık 2.475’dir. Bir yatayda yapılan bu gidiş geliş tamamlandıktan sonra rulo kağıdı ileri iter ve boş olan diğer satırlar için işlem tekrarlanır. Mürekkep püskürtmeli yazıcılar genelde Drop On Demand (DOD) adı verilen bir püskürtme tekniği kullanırlar. Bu teknikte mürekkep damlalar halinde kağıt üzerine gönderilir ve kaliteli bir baskı elde edilir. Ve saniyede yaklaşık 5000 bağımsız damlacık kağıt üzerine gönderilebilir. İşte bu şekilde yazdırma işlemi tamamlanır.

bilgisayar

BİLGİSAYAR İLE İLGİLİ GENEL BİLGİ
Bilgisayarın tarihi, M.Ö. 3000 yılında Çinliler tarafından icat edilen abaküsle başlar. Abaküs, insan yapımı ilk nümerik hesap makinesidir. Abaküsün bin yıllarca süren saltanatı, 1943te dünyanın ilk elektronik bilgisayarı ENIACln yapımıyla sona erer.

ENIACln arkasından EDVAC 4004 adlı ilk mikroişlemcili bilgisayar, 1971de, Intel firması tarafından piyasaya sürülmüştür. ilk mikroişlemciler ve mikrobilgisayarlar icat edildikten sonra, Apple, Compaq ve Commodore gibi şirketler, kendi mikroişlemcilerini geliştirmeye başladılar. Bu karmaşa, IBMin , 1981 de ilk kişisel bilgisayarları piyasaya sürene kadar devam etti. 1990lara gelindiğinde artık bilgisayarlar evlerde, marketlerde ve işyerlerinde, yani yaşamın her alanında görülmeye başlandı.

Bilgisayar, veri kabul eden, bu veri üzerinden bazı programlar aracılığıyla mantıksal işlemler yapan ve bu işlem sonuçlarını basılı kôğıt, ekran ya da manyetik bantlar üzerine kaydeden elektronik bir araçtır, Bilgisayarlar, birçok karmaşık işlemi bir arada çok hızlı yapabilirler. Dört işlem ve bilgisayar oyunları gibi günlük kullanım alanlarının dışında, hızlı işlem yapabilme yeteneğiyle bilgisayarlar, bir uzayaracının uçuş rotasının kontrolünü de yapabilirler.

İki ana tip bilgisayar vardır:

*Analog bilgisayarlar:

Analog bilgisayarlarda, mekanik hareketler ve voltaj gibi fiziksel büyüklükler kullanılır. Örneksel bilgisayarlar da denir. Açısal konum ya da gerilim gibi değişen niceliklerle gösterilen veriler üzerinde işlem yapar. Çözülmeye çalışılan matematiksel problemin fiziksel bir örneğini oluşturarak çalışırlar.

*Sayısal (dijital) bilgisayarlar:

Sayısal (dijital) bilgisayarlar, sayıların ikilik düzende kullanıldığı bilgisayarlardır. Belleklerinde saklanan çok ayrıntılı program komutlarına uyarak, bu ikilik düzendeki verileri sayarlar, sıralarlar, karşılaştırırlar ve yeniden düzenlerler.

Sayısal bilgisayarlar gelişmeye daha uygun olduğu için neredeyse tüm yeni tip bilgisayarlar sayısaldır.

01_bilgisayar_giris.wmv